İhracat, en basit şekliyle bir malın bir ülkeden başka bir ülkeye satılması ve gönderilmesi olarak anlatım edilebilir. Gümrük Kanunu’nun ihracat ile alakalı kısmı, ihracat terimini biraz daha teknik bir yaklaşımla açıklar. Buna nazaran ihracat, bir ülkede serbest dolaşımda bulunan eşyaların ihraç amacıyla başka bir ülkeye gönderilmesidir. İhracatla alakalı olarak sıkça sorulan başlıca sorular şunlardır:
1-Hizmetler ihraç edilebilir mi?
Hizmetler de mallar benzer biçimde ihraç edilebilir. Ancak Türkiye’den başka bir ülkeye meydana getirilen hizmet transferinin ihracat sayılması için, bu hizmetin yurtdışındaki bir müşteriye verilmesi ve hizmeti alan ferdin bu hizmetten yurtdışında faydalanması gereklidir.
Gümrük kuralları, yalnızca Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış icra eden insanlara, eşyaya ve taşıtlara uygulanır. Yurt dışındaki müşterinize Türkiye’den hizmet ihraç ediyorsanız, iki ülke arasında fiziki olarak bir eşya hareketi gerçekleşmez. Bu yüzden, yurtdışına satışını yaptığınız hizmetin Türkiye’den çıkışı ile ilgili olarak gümrükte herhangi bir muamele yapmanıza gerek kalmamıştır.
Sattığınız hizmetin bedeli yurt dışındaki alıcı tarafından size ödenir. Bu nedenle hizmet ihracatında iki ülke arasında yalnızca para hareketi gerçekleşir. Bu bakımdan, Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hizmet ihracatı mevzusunda icra ettikleri düzenlemelerini incelemeniz faydalı olacaktır. Hizmet ihracatı ile alakalı daha detaylı malumat almak için tıklayınız.
2-İhraç edeceğiniz malların Türkiye’de üretilmiş olması gerekli midir?
Bir eşyanın ihraç edilebilmesi için Türkiye’de üretilmiş olması gerekli değildir. Başka bir ülkeden Türkiye’ye getirdiğiniz veya yurt içinde başkasından satın aldığınız bir eşyayı da ihraç edebilirsiniz.
3- Türkiye’den yurt dışı edilen her eşya ihraç edilmiş mi sayılır?
Hayır, Türkiye’den yurt dışı edilen her eşya ihraç edilmiş sayılmaz. Çünkü bir eşyanın satış amacından değişik bir amaçla yurt dışına çıkarılması da mümkündür. Bir eşya çıkışının ihracat sayılması için satılmak ve eşya bedeli tahsil edilmek suretiyle yurt dışına çıkarılması; başka bir ifadeyle, iki ülke içinde ticarete konu edilmesi icap eder. Örneğin, yurt dışında tamir görmek veya sergilenmek üzere çıkan eşya, iki ülke içinde bir alım-satım işlemine konu olmadığı için, ihraç edilmiş sayılmaz.
4- Bir eşyanın yurt dışına çıkışının ihracat sayılması için, eşyanın fiziki olarak ülke sınırlarını terk etmesi gerekir mi?
Evet, icap eder. Bir eşyanın yurt dışına çıkışının ihracat sayılması için o eşyanın fiziki olarak da Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkması zorunludur. Bir eşya karayoluyla veya demiryoluyla yurt dışına çıkıyorsa kara sınırından geçerek yurt dışına çıkmış olduğu zaman; denizyoluyla yada havayoluyla yurt dışına çıkıyorsa yüklendiği vapur yada tayyare hareket etmiş olduğu zaman ihraç edilmiş sayılır.
Ayrıca, Türkiye’deki serbest yerlere mal teslim edilmesi de ihracat sayılmaktadır. Serbest bölgeler konusunda fazla bilgi almak için tıklayınız.