Beyanın kontrolü ne anlama gelir?
Gümrük işlemlerinizi yaparken ilk olarak gümrük idaresine bir bildirimde bulunursunuz. “Gümrük Beyanı” olarak adlandırılan bu bildirim konusunda ayrıntılı bilgi almak için tıklayınız. Siz bu bildirimi yaptıktan sonra, gümrük idaresi yaptığınız gümrük beyanının doğruluğunu kontrol edecek; gerek görmesi halinde eşyanızı muayene edecektir. Gümrük idareleri, gümrük beyanınızın doğruluğunu araştırmak üzere; a) Verdiğiniz gümrük beyannamesi ile alakalı ve beyannameye eklediğiniz belgeleri kontrol edebilirler. Bu kapsamda, gümrük beyannamesinin içerdiği bilgilerin doğruluğunu araştırmak amacıyla sizden başka belgeler vermenizi de isteyebilirler. B) Eşyanızı muayene edebilir; ayrıntılı muayene veya laboratuvar tahlili amacıyla numune alabilirler. Gümrük mevzuat uygulanırken, gümrük beyannamesi kapsamındaki eşyanın muayene edilmesi halinde bu muayenenin sonuçları; muayene edilmemesi halinde ise beyannamede yer alan bilgiler esas alınır.
Gümrük Beyanı nasıl kontrol edilir?
Gümrük beyanınızın iyi mi ve hangi memur tarafından kontrol edileceği, gümrük idarelerinde kullanılan bilgisayar sistemi olan BİLGE yazılımı tarafınca ve Ticaret Bakanlığı tarafınca meydana getirilen risk analizine göre belirlenir.
Gümrük beyanınız gümrük idaresi tarafınca dört şekilde kontrol edilir:
1. Kırmızı Hat Kontrolü: Hem gümrük beyanı ve ekli belgeler kontrol edilir, bununla birlikte eşyanın fiziki muayenesi yapılır.
2. Sarı Hat Kontrolü: Yalnızca eşyaya ait gümrük beyannamesi ve ekli belgelerin doğruluğu ve birbiriyle uygunluğu test edilir. Eşyanın fiziki muayenesine gerek görülmez.
3. Mavi Hat Kontrolü: Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına veya Ticaret Bakanlığı tarafınca belirlenen onaylanmış şahıs statüsüne haiz olan kişilere uygulanan test türüdür. Mavi hatta kontrol edilen eşya, belge kontrolüne yada fiziki muayeneye doğal olarak tutulmaz. Mavi hat kontrolüyle ithal edilen eşyaya ilişkin beyanın kontrolü ve gerek görüldüğü hallerde eşyanın muayenesi eşyanın sahibine teslim edilmesinden sonra yapılır.
4. Yeşil Hat Kontrolü: Gümrük beyanı kapsamındaki eşya belge kontrolüne veya fiziki muayeneye tabi tutulmaz.
Beyanın kontrolü sonucunda ne yapılır?
Gümrük beyanınızın kontrolü cevabında gümrük idaresi beyanınızda yer alan bilgilerin doğru olduğunu belirleyebileceği benzer biçimde, beyanınızda yer edinen bilgilerden farklı sonuçlara ulaşabilir.
Gümrük beyanının kontrolü ve eşyanın muayenesi cevabında, beyanın doğru olduğunun anlaşılması halinde eşya sahibine teslim edilir. Ancak, eşyanın teslim edilebilmesi için:
– Varsa gümrük vergilerinin ödenmesi veya teminata bağlanması;
– Varsa eşyanın doğal olarak tutulduğu gümrük rejiminin gerektirdiği şartların yerine getirilmesi; ve
– Eşyanın yasaklayıcı veya kısıtlayıcı önlemlere doğal olarak olmaması
Gereklidir.
Beyanın kontrolü ve eşyanın muayenesi sonucunda, gümrük idaresi tarafından, gümrük beyanında yer alan bilgilerin doğru olmadığı anlaşılabilir yada beyanda yer alan bilgilerden değişik sonuçlara ulaşılabilir. Bu durumda, belirlenen farklılığın niteliğine nazaran değişen ve gümrük mevzuatı ile belirlenen değişik şekillerde işlem yapılır.
Beyanın kontrolü ve eşyanın muayenesi sonucunda belirlenen bazı farklılıklarda, ödenmesi gereken vergilerde bir değişim olmaz yada bir para cezası uygulanmaz. Ancak, birtakım farklılıklarda, ödenmesi ihtiyaç duyulan vergilere ilave olarak vergi katılımı veya gümrük mevzuatı uyarınca para cezası uygulanması gerekebilir. Gümrük beyanı ile beyanın kontrolü ve eşyanın muayenesi arasında oluşan farklılıklar, belirli durumlarda, kaçakçılıkla savaşım mevzuatı uyarınca işlem yapılmasını gerektirebilir.
Beyanın kontrolü ve eşyanın muayenesi, ithalat işlemlerinde eşyanın Türkiye’ye ithaline izin verilmemesi sonucunu doğurabilir. Bu noktada, Türkiye’ye ithal edilen eşyanın yalnızca gümrük idaresi tarafından değil, öteki kurumlar tarafınca da muayyen kontrollere doğal olarak tutulduğunu hatırlatmak isteriz. Bu konuda detaylı bilgi almak için, bu rehberin “İthalat” bölümünde yer edinen ve ithalatta ne tür kontroller yapıldığını açıklayan başlıkta yer alan bilgilere göz atmanızı tavsiye ediyoruz. Bu başlığa ulaşmak için tıklayınız.
Gümrük mevzuatına gore, gümrük beyanınınız eşya size teslim edildikten sonra da test edilebilir. Bu kontroller eşyanın gümrük işlemleri esnasında yada gümrük işlemlerinden sonrasında yapılan ticari işlemler sırasında düzenlenen ticari belge ve veriler üzerinden yapılmaktadır. Bu kontroller kapsamında, olası olması halinde, eşya muayene de edilmektedir.
